ประวัติศาสตร์มนุษยชาติที่ผ่านมาได้พิสูจน์ตนเองแล้วว่ามนุษย์ไม่ได้อยู่บนจุดสูงสุดแห่งความรู้ ความรู้ของมนุษย์ค่อย ๆ สั่งสมและเติบโตผ่านกาลเวลา สิ่งที่มนุษย์รู้ตอนนี้เป็นแค่เศษเสี้ยวของความรู้ทั้งหมด มนุษย์ที่ฉลาดที่สุดทั้งในอดีตและปัจจุบันต่างก็มีคำถามที่ยังไม่มีคำตอบ นี่คือขอบเขตความรู้ของมนุษย์ เป็นสิ่งที่ยอมรับโดยสากลว่ามันมีจำกัด แม้แต่ปัญญาประดิษฐ์ที่ขึ้นชื่อว่าฉลาดที่สุดและเรียนรู้ได้เร็วที่สุดในยุคปัจจุบัน...
ท่ามกลางหุบเขาของเมืองพังงาในฤดูฝน สายตาของผมสอดส่องเมนูอาหารเพื่อเลือกอาหารเช้าอยู่ ทันใดนั้นมันก็หยุดอยู่ที่เมนูไข่ลวก ทำให้ผมนึกถึงเหตุการณ์หนึ่งเมื่อนานมาแล้ว นั่นก็คือเหตุการณ์เดินทางไปกุยเคล๊อะ ย้อนกลับไปเมื่อปี พ.ศ. 2554 สมัยที่ยังเป็นนักศึกษาในกรุงเทพฯ ผมได้รับโอกาสให้เป็นทีมงานที่จะไปเผยแพร่อิสลามที่บ้านกุยเคล๊อะ อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก...
เคยฉุกคิดบ้างไหมว่า ทำไมพอเราโตเป็นผู้ใหญ่แล้วเราจึงกลัวฝนเป็นพิเศษ บางครั้งเราก็กลัวฝนแบบไม่มีเหตุผล ขอแค่เม็ดฝนเริ่มโปรยลงมา แต่ละคนวิ่งหลบฝนกันจ้าละหวั่น หากเป็นเช้าวันทำงานก็ยังพอเข้าใจ แต่หลังเลิกงานหรือวันหยุดนี่สิ ทำไมเราถึงต้องกลัวฝนขนาดนั้น นึกย้อนกลับไปในวัยเด็ก ตอนนั้นฝนคือสัญลักษณ์แห่งความสุข เวลาทีสายฝนโปรยปรายลงมาคือ...
ต้องยอมรับเลยว่าโลกปัจจุบันทำให้การพบเจอคนโง่กลายเป็นเรื่องง่ายกว่าที่คิด อินเตอร์เน็ตทำให้คนโง่รวมตัวกันโดยมิได้นัดหมายเป็นจำนวนมากที่สุดอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนในประวัติศาสตร์ เสียงของพวกเขาดังกระหึ่มอื้ออึงไปทั่วแผ่นดินเหมือนเสียงอึ่งอ่างร้องระงมในฤดูผสมพันธุ์ แม้แต่ผู้รู้ นักวิชาการ ผู้ทรงคุณวุติต่างก็ต้องเอือมระอากับการถกเถียงอันอวดฉลาดของคนโง่ที่โผล่มาอย่างไม่ขาดสาย คนโง่เหล่านี้มีจำนวนมากกว่าที่ใคร ๆ จะคาดคิด และที่น่าแปลกคือพวกเขามีความมั่นใจอันล้นปรี่ในมันสมองของตนซึ่งต่างกับความมั่นใจของเหล่าคนฉลาดราวฟ้ากับเหว ทำไมถึงเป็นเช่นนั้นหรือ? เรามารู้จักเผ่าพันธุ์มนุษย์หน้าโง่นี้ด้วยกันเถอะ ผ่านหนังสือที่ชื่อว่า The Basic Laws of Human Stupidity แปลเป็นไทยว่ากฎพื้นฐานว่าด้วยความโง่เขลาของมนุษย์ มีอะไรกันบ้าง มาดูกัน
"If you want peace, prepare for war." –– Vegetius ในโลกแห่งความบ้าคลั่งที่ผู้คนต่างสาดใส่ความเกลียดชังให้กันโดยไม่สนข้อเท็จจริงนั้น การอยู่แบบลอยชายไปวัน ๆ โดยไม่สนใจสะเก็ดไฟแห่งความขัดแย้งจะนำไปสู่ความพินาศและการล่มสลายในที่สุด...
“แม้แต่ประสบการณ์ที่น่าเบื่อที่สุดก็มีคุณค่าได้ หากคุณมองหาบทเรียนในนั้นอย่างจริงจัง” หลังจากที่ได้ทำภารกิจพิชิต comfort zone โดยการเดินถอยหลังในที่สาธารณะ ก็ห่างหายจากการทำภารกิจต่อไปพอสมควร จึงใช้เวลาที่งานไม่ค่อยรัดตัวมากนักมาทำภารกิจต่อไปนั่นก็คือ “การฟังพอดแคสต์” หากเป็นการฟังพอดแคสต์ปกติ ก็คงไม่ใช่สิ่งท้าทายอะไร เพราะปกติผมจะฟังพอดแคสต์ระหว่างเดินออกกำลังกายอยู่แล้ว ครั้งนี้จึงต้องเป็นอะไรที่พิเศษกว่านั้น นั่นก็คือการฟังพอดแคสต์ในหัวข้อที่เราไม่มีความสนใจเลยแม้แต่น้อย...
เช้าที่สดใสวันหนึ่ง ผมนึกขยันถือเครื่องตัดหญ้าไฟฟ้าไปตัดหญ้าที่รั้วหน้าบ้าน ในขณะที่ผมกำลังเพลิดเพลินกับการห้ำหั่นต้นหญ้าเจ้าชู้อยู่นั้น อยู่ ๆ ก็มีแม่ไก่กับลูก ๆ ก็เดินเลียบกำแพงรั้วอย่างเกรง ๆ กลัว ๆ เข้ามา เหมือนกำลังคิดอยู่ว่าจะเข้าไปหรือไม่เข้าดี...
"บางครั้งฆาตกรก็มาในรูปแบบของคนเมาที่ตัดสินใจจับพวงมาลัย" ประเทศไทยคือประเทศที่เครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้าถึงง่ายยิ่งกว่าบริการทางการแพทย์ ในขณะที่คนบางกลุ่มพยายามผลักดันให้ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ แต่เหล้าที่ผิดศีล 5 อย่างชัดเจนกลับมีขายกันดาษดื่นและเป็นส่วนหนึ่งของทุกวาระชีวิตและทุกเทศกาลอย่างแยกกันไม่ออก ปัญหาสำคัญอย่าง “เมาแล้วขับ” จึงคร่าชีวิตผู้บริสุทธิ์ทุก ๆ ปีอย่างไม่หยุดหย่อน...
หนึ่งในคำถามที่ผมสงสัยมานานคือทำไมคนเกาหลีใต้ที่มีรูปร่างหน้าตาไม่ได้ต่างจากเรามากนักจึงสามารถพาตนเองไปอยู่แถวหน้าในวงการต่าง ๆ ระดับโลกได้ ผมเคยได้ยินมาว่าเรากับเขาต่างมีจุดเริ่มต้นเหมือนพี่น้องที่เติบโตมาด้วยกัน แต่ตอนนี้ดูเหมือนว่าเราถูกเกาหลีใต้ทิ้งห่างแบบไม่เห็นฝุ่น เมื่อผมเห็นหนังสือที่ถูกเขียนโดยอธิการบดีของมหาวิทยาลัย KAIST ทำให้อยากคลายข้อสงสัยที่มีในใจว่า...
คนที่เคยเดินทางไกลจะรู้ว่าไม่มีการเดินทางใดที่ไม่พบเจออุปสรรค ในระหว่างทางที่เรามุ่งหน้าไปสู่สถานที่สุดท้ายที่เราต้องการไปนั้น เรามักจะเจอกับสิ่งที่ไม่คาดคิดเสมอ เช่น ฝนตก การก่อสร้างถนน อุบัติเหตุ หรือด่านตรวจที่ทำให้การเดินทางของเราล่าช้ากว่าที่ควรจะเป็น บางครั้งเราก็หลงทางไปตามเส้นทางที่ไม่คุ้นชิน สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งที่เราไม่อยากประสบพบเจอ...